2019 Jaarlijkse excursie vrijwilligers en bestuur
Traditiegetrouw heeft het bestuur ook deze zomer een excursie georganiseerd voor de vrijwilligers, als dank voor hun trouwe inzet voor de monumenten van de stichting. Zo’n informele activiteit geeft de gelegenheid informatie uit te wisselen en elkaar wat beter te leren kennen.
Vrijwilligers belangrijk! Onze vrijwilligers zijn heel belangrijk voor onze stichting. Door het jaar heen vervullen zij uiteenlopende taken, zoals klokluiden, het opwinden van torenuurwerken en het laten draaien en goed lopende houden van onze molens. Ook fungeren zij vaak als aanspreekpunt en signaleren zij problemen waarop wij dan tijdig actie kunnen ondernemen.
Middagje IJLst De excursie voert in principe naar een plaats met een of meer monumenten die in bezit zijn van de stichting. Daaromheen wordt dan een gevarieerd programma gemaakt met monumenten en cultuur als leidraad. Plaats van handeling was dit jaar IJlst. Een mooiere augustusdag konden we ons niet wensen: de zon scheen volop, de lucht was strakblauw en het was heerlijk warm!
Onsterfelijke bloemen De excursie begon op het Dassenborchterrein waar zich, onder de rook van houtzaagmolen De Rat, het Museum Houtstad-IJlst én de kleurrijke fontein Onsterfelijke bloemen van de Japanse kunstenaar Shinji Ohmaki bevinden. Ohmaki verbindt in zijn bloemen de oude Friese stinzenplanten met Ikebana - de traditionele Japanse vorm van bloemschikken. De fontein is onderdeel van het 11fountains- project/Leeuwarden Culturele Hoofstad van Europa 2018.
Wandeling door Elfstedenstad IJlst Onder leiding van stadsgidsen hebben we in twee groepen een mooie wandeling gemaakt door het van rijkswege beschermde stadsgezicht. IJlst kreeg in 1268 als vierde stad in Friesland stadsrechten, ná Stavoren, Hindeloopen en Harlingen.
IJlst tussen 1575 en 1617 - Atlas Braun en Hogenberg
I649 - kaart Blaeu
Kenmerkend voor IJlst is de Ee (Ie) die het hart van het stadje in tweeën deelt. De bebouwing langs Eegracht en Galamagracht is direct aan de straat gelegen. De overtuinen liggen tussen straat en Ee. Vroeger deden ze vaak dienst als bleek. Nu zijn het meest particuliere tuinen.
Zicht op de Ee met Eegracht en Galamagracht Beurtschip Johanna Jacoba (1909)
Van de drie kerken (hervormd, gereformeerd en doopsgezind) behoort de toren van de hervormde Mauritiuskerk aan de Eegracht tot het bezit van de stichting.
Na afbraak van haar voorganger in 1828 ,werd de huidige kerk in 1830 gebouwd op het terrein van de voormalige stadskoemarkt. Het ontwerp is van J. Ankringa uit Sneek. De bouw was in handen van meester-timmerman Simon Hendriks Broersma uit IJlst. Oorspronkelijk was de kerk éénbeukig. In 1868 vond uitbreiding plaats met een dwarsbeuk aan de zuidzijde – toepasselijk het ‘neie ein’ genoemd.
Andere bezienswaardigheden langs Ee- en Galamagracht zijn het stadhuis uit 1859 naar ontwerp van A. Breunissen Troost, enkele voormalige koemelkerijen en de van oorsprong 17de-, 18de- en 19de-eeuwse woonhuizen.
Een deel van het gezelschap met stadsgids Edsko Hekman voor het huis 'De Messingklopper'. Volgens de gevelsteen daterend van 1669. Foto: Loes van Heijningen.
Nooitgedagt en Frisia Opvallend zijn de restanten van de vroegere gereedschappen- schaatsen- en speelgoedfabriek Nooitgedagt – die in 1865 werd opgericht door Jan Jarigs Nooitgedagt. Na veel ambtelijk geharrewar bleven van het hele complex uiteindelijke slechts het ‘gele steentjes’-gebouw uit 1910 en de fabrieksschoorsteen gespaard.De moderne bekroning uit 2007 bestaat uit een doorluchtig stalen skelet dat bij duisternis een helder licht uitstraalt.
Stadsgids Rinke Schilstra geeft uitleg bij het 'gele steentjes' gebouw.
Niet alleen de firma Nooitgedagt maakte schaatsen. Ook timmerman Klaas Eeltje de Vries uit IJlst maakte ze – voor derden - in zijn fabriekje aan Uilenburg dat hij rond 1880 liet bouwen. Dak en voorgevel van het huidige gebouw zijn het resultaat van een verbouwing uit ca 1922 toen De Vries senior met zijn zoon Willem de schaatsenfabriek ‘Frisia’ oprichtte. Nu huist er een pizzeria in het voormalige fabriekspand.
Vanaf de brug naast ‘Frisia’ is er een prachtig uitzicht richting Ruterpolder.
Vaartochtje naar Houtzaagmolen De Rat. De rondwandeling eindigde ter hoogte van de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhoflaan. Vandaar werd het gezelschap per praam met fluistermotor via de Tsjerkesleat naar houtzaagmolen De Rat aan de Geeuw gevaren. Daar wachtte nog een interessante rondleiding door een van de vrijwilligers van de molen. Dankzij een paar vlaagjes wind kon er - zij het mondjesmaat - zo nu en dan gezaagd worden.
De Rat - met zaagloodsen en sleephelling - is afkomstig uit de Zaanstreek. De molen werd in 1683 gebouwd als balkenzager. Hij heette toentertijd 'De Walrot' (waterrat). Vandaar ook de huidige naam - zij het in verkorte vorm.
Sinds 1828 staat de molen in zijn huidige vorm aan de Geeuw. Vanaf 1918 werd er elektrisch gezaagd. De kap werd toen verwijderd. Tot 1950 werd er bedrijfsmatig gezaagd. De gemeente heeft op enig moment de molen voor sloop behoed. Rond 1968 is de molen gerestaureerd. Daaarbij is gebruik gemaakt van onderdelen van andere molens.
Wie nog een beetje puf had kon naar boven klimmen om te genieten van het weidse uitzicht. De excursie eindigde rond een uur of 5 in De Stadsherberg - voor een hapje en een drankje.
Bericht geplaatst op 22 oktober 2019
<< Terug
|