Klokkenstoel Scharl/Skarl - Skarl 9, 8721 EX Hemelum
De buurtschap Skarl wordt in 15de-eeuwse bronnen aangeduid als Scarle (1412) en Scherl (1487)
In 16de-eeuwse bronnen komen we Scharlle, Scherll en Scharle tegen. Skarl ligt niet ver van het IJsselmeer en behoort tot het dorpsgebied van Warns. Vlakbij liggen het buurtschap Laaxum (Laaksum) en het stadje Stavoren (Starum). Tot 2011 behoorde Skarl tot de gemeente Nijefurd. Daarvoor tot de gemeente Hemelumer Oldeferd. Tegenwoordig maakt Skarl deel uit van de gemeente Súdwest-Fryslân.
Blijkens onderstaande tekening uit 1723 door Jacobus Stellingwerf, kende Skarl in dat jaar nog
een kerk met toren. Deze zou in datzelfde jaar zijn gesloopt.
 
| |
Scharl in Hemelumer Oldephaert 1723 |
| |
Tekening: Jacobus Stellingwerf |
Eigenaar: Stichting tot behoud van Monumenten in de gemeente Súdwest-Fryslân
Rijksmonumentnr: 21489
Adres: Skarl 9, 8721 EX Hemelum
Klokkenstoel: op verhoogd rond kerkhof (natuurlijke terp) gelegen houten klokkenstoel (1898) met metalen helmdak en één klok. Een eerdere versie van deze klokkenstoel was mogelijk uitgevoerd met een zadeldak. Zie afbeelding hieronder uit 1818. Naast de klokkenstoel, die in deze vorm uit 1898 dateert, liggen nog twee zwerfkeien die vroeger dienst hebben gedaan als fundering.
Klok: de huidige klok uit 1903 is afkomstig uit Stavoren, waar hij dienst deed als mistbel.
Hij vervangt de klok die in 1597 werd gegoten door Henrick Wegewart te Kampen.
Deze is tijdens WOII helaas verloren gegaan.
Tegenwoordig wordt de klok geluid bij begrafenissen en bij Dodenherdenking op 4 Mei.
Tekst op de klok:
GEGOTEN DOOR GEBR. VAN BERGEN MIDWOLDA 1903
Op de schedel in slagletters:
AANGEBODEN DOOR VER. ‘DORPSBELANG’ EN BURGERY 1947 KOUDUM
Voor verdere informatie: zie het boekje Klokkestoel Skarl (ca. 2004 samengesteld door H. Smid.)
Onderstaande gegevens zijn ontleend aan:
W. Plantinga, Historische klokkenstoelen in Nederland. Leeuwarden 2008 (p. 110 - 111)
[Uitgave St. Restauratie Hulpfonds Klokkenstoelen; deze stichting is in 2015 opgeheven]
| Adres: Skarl 9, 8721 EX Hemelum |
| |
|
| Kapvorm: |
Bijzonder helmdak |
| Dakbedekking: |
Zink |
| Materiaal stoel: |
Grenenhout |
| Fundering: |
Vier betonpoeren |
| Bouwjaar huidige stoel: |
Eerste vermelding 1898 |
| |
|
| Luidsysteem: |
Vallende klepel |
| Wordt geluid bij: |
Begrafenissen en Dodenherdenking op 4 mei |
| Gietjaar klok: |
1903 |
| Gegoten door: |
Van Bergen te Midwolda |
| Diameter klok: |
74,3 cm |
| Gewicht klok: |
250 kg |
Afbeeldingen afkomstig uit collectie Tresoar Leeuwarden
 |
Omschrijving: Gezicht op de zuidzijde van het dorp Scharl.
In het midden staat de klokkenstoel van het dorp.
Foto zwart/wit: WA51313; Collectie: Tresoar Prentbriefkaarten.
Herkomst: Albums Gerhard Koopmans.
[Plaats: Warns, Skarl. Datering: mei 1818. Maker: H. Bos]
|
 |
Omschrijving: Gezicht op de klokkestoel van de begraafplaats te Scharl.
Links zijn nog enkele staande graftekens te zien.
Ansichtkaart: WA51314. Collectie: Tresoar Prentbriefkaarten.
Herkomst: Albums Gerhard Koopmans.
Opschrift: Scharl, het Beugeltje zeer oud.
[Plaats: Warns, Skarl. Datering: 1e helft 20ste eeuw.]
|
|
